Thời gian gần đây, rất nhiều người dùng ĐTDĐ nhận được cuộc gọi giả mạo cơ quan chức năng thông báo số thuê bao ĐTDĐ sẽ bị khóa 2 chiều trong vài giờ do nợ cước phí hoặc vi phạm các điều khoản sử dụng dịch vụ. Tiếp đó, đối tượng thực hiện cuộc gọi mạo danh đề nghị khách hàng thực hiện các hướng dẫn. Và cung cấp thông tin để xác minh thuê bao chính chủ. Đó chỉ là một trong rất nhiều thủ đoạn của tội phạm. Nhằm thu thập thông tin cá nhân của người dân để thực hiện hành vi lừa đảo. Vậy đâu là cách nhận biết cuộc gọi có dấu hiệu giả mạo?
1. Giới thiệu
Trước diễn biến phức tạp của đối tượng lừa đảo sử dụng sim rác giả danh cơ quan chức năng, doanh nghiệp. Sau đó nhắn tin, gọi điện cho người dân để đe dọa, dụ dỗ. Người dân và các cơ quan chức năng nhiều địa phương đã kiến nghị về việc quản lý sim rác. Qua đó kịp thời phát hiện ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của người dân. Tiếp nhận kiến nghị trên, đầu năm 2023, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) đã có nghiên cứu, trả lời nội dung liên quan. Để người dân có thêm nhiều thông tin, nhận diện rõ thủ đoạn, đồng thời nâng cao cảnh giác.
2. Các hình thức cuộc gọi giả mạo
Theo Bộ TT-TT, trong thời gian gần đây, có một số đối tượng lợi dụng công nghệ (trong đó có việc sử dụng điện thoại để nhắn tin, gọi điện). Thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật như giả danh cơ quan chức năng, doanh nghiệp (DN). Nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản qua 2 hình thức chính:
Thứ nhất là sử dụng công nghệ VoIP (gọi điện dựa trên giao thức internet). Mục đích làm giả số từ nước ngoài gọi về. Hoặc giả mạo số của cơ quan quản lý Nhà nước, cơ quan Công an gọi điện đến số của người dân để lừa đảo. Thứ 2 là sử dụng SIM thuê bao thông thường để gửi tin nhắn, cuộc gọi lừa đảo. Mạo danh cơ quan quản lý, các ngân hàng để gọi điện lừa đảo.
Nhằm ngăn chặn, xử lý tình trạng này, Bộ TT-TT đã phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai nhiều biện pháp. Qua đó giúp người dân nhận biết cuộc gọi có dấu hiệu giả mạo.
3. Cách nhận biết
Đối với hình thức sử dụng công nghệ VoIP
Bộ TT-TT đã chỉ đạo các DN cung cấp dịch vụ viễn thông. Yêu cầu triển khai các biện pháp kỹ thuật nhằm hạn chế tình trạng giả mạo số điện thoại qua VoIP quốc tế chiều về. Với mục đích lừa đảo tới thuê bao viễn thông Việt Nam (chặn các số sai định dạng, cấu trúc…). Và kết quả trong năm 2022, các DN viễn thông đã thực hiện ngăn chặn hơn 81,6 triệu cuộc gọi có dấu hiệu giả mạo. Không cho kết nối vào mạng viễn thông Việt Nam.
Đối với hình thức sử dụng sim thuê bao thông thường
Bộ TT-TT đã chỉ đạo các nhà mạng triển khai các biện pháp. Tăng cường tính chính xác của thông tin thuê bao. Theo đó, năm 2017 qua rà soát phát hiện có gần 22 triệu SIM không có thông tin chưa đầy đủ hợp lệ. Năm 2020 giảm còn 14 triệu SIM. Tháng 9-2021 giảm còn hơn 7 triệu SIM. Đến tháng 6-2022, số SIM chưa khai báo đầy đủ thông tin đã được xử lý triệt để. Bộ TT-TT cũng đã chỉ đạo các DN viễn thông kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Để xác thực giấy tờ của các chủ thuê bao.
Ngoài ra, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân được tăng cườnG. Hướng dẫn cách xử lý (đường dây nóng của Bộ CA) khi có cuộc gọi hay tin nhắn rác. Cục An toàn thông tin, Bộ TT-TT cũng đã thường xuyên trao đổi, gửi thông tin mà người dân phản ánh về cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo đến tổng đài 156/5656 tới cơ quan CA để xem xét, phối hợp xử lý.
Kết luận
Giải pháp trong thời gian tới, Bộ TT–TT cho hay tiếp tục tăng cường truyền thông cho người sử dụng dịch vụ về phương thức, thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo thường sử dụng. Giúp nâng cao cảnh giác, nhận biết cuộc gọi có dấu hiệu giả mạo. Và có biện pháp phòng tránh. Phối hợp chặt chẽ với cơ quan CA để kịp thời phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn. Và xử lý nghiêm các hành vi giả mạo số điện thoại có mục đích lừa đảo. Yêu cầu các DN viễn thông tiếp tục và thường xuyên cập nhật các biện pháp kỹ thuật. Để ngăn chặn, xử lý cuộc gọi giả mạo.
